Członkowie Rady Polityki Pieniężnej, którzy przed wyborem do tego gremium byli czynni w polityce jako parlamentarzyści lub ministrowie, częściej niż inni głosowali przeciwko podwyżkom stóp procentowych lub za obniżkami stóp procentowych, czyli mieli tzw. gołębie nastawienie. Taką postawę częściej przyjmowali też ci sternicy polityki pieniężnej, których wczesna dorosłość przypadła na lata transformacji gospodarczej w Polsce. Z kolei jastrzębią postawą, tzn. głosowaniem na rzecz podwyżek stóp procentowych lub przeciwko obniżkom, częściej charakteryzowali się członkowie Rady wybrani przez Senat.
Do takich wniosków prowadzą wyniki badań prof. Ryszarda Kokoszczyńskiego z Wydziału Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego, przez wiele lat członka zarządu NBP, oraz dr hab. Joanny Mackiewicz-Łyziak, profesorki na Wydziale Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego. Ich artykuł, opublikowany pod koniec ub.r. w prestiżowym czasopiśmie „European Journal of Political Economy”, wpisuje się w dość bogaty nurt badań dotyczących wpływu indywidualnych cech sterników polityki pieniężnej na ich decyzje. RPP, jak tłumaczą autorzy, jest interesującym obiektem takich badań m.in. z powodu relatywnie dużej liczby członków (jest ich dziesięciu, uwzględniając prezesa NBP w roli przewodniczącego) oraz procedury ich powoływania. Po trzech członków Rady wybierają Sejm, Senat i prezydent RP. To sprawia, że w Polsce sternicy polityki pieniężnej rzadziej niż w innych krajach rekrutują się spośród pracowników banku centralnego. W rezultacie mają bardzo zróżnicowane doświadczenie zawodowe.
Kokoszczyński i Mackiewicz-Łyziak pod uwagę wzięli głosowania 48 członków RPP z okresu od początku 2000 r. do października 2022 r. W tym czasie odbyło się 257 posiedzeń Rady, w tym 121 takich, podczas których członkowie głosowali nad łącznie 168 wnioskami o zmianę stóp procentowych. Około 56 proc. wszystkich głosów miało jastrzębi charakter (za podwyżką stóp lub przeciwko obniżce), a 44 proc. miało gołębi charakter (za obniżką stóp lub przeciwko podwyżce). Ekonomiści zbadali, jaki wpływ na sposób głosowania członków miały takie cechy jak płeć, wiek, wykształcenie, doświadczenie zawodowe, nominująca instytucja i szoki ekonomiczne doświadczone we wczesnej dorosłości.
Spośród tych cech na postawę członków RPP najwyraźniej wpływało doświadczenie w polityce. Byli politycy (było ich 26 lub 19, jeśli brać pod uwagę tylko tych, dla których było to główne doświadczenie zawodowe) częściej niż inni członkowie charakteryzowali się gołębią postawą. „Ponieważ członkowie RPP są relatywnie często rekrutowani z polityki, może to mieć wpływ na decyzje banku centralnego” – konkludują autorzy. Jedną z przyczyn tego, że – wedle ich ustaleń – jastrzębie postawy częściej przyjmowali senaccy członkowie RPP, może być właśnie to, że częściej wywodzili się spoza polityki.
Istotny wpływ na postawę sterników polityki pieniężnej miała też wczesna dorosłość w okresie transformacji gospodarczej. Takie doświadczenie zwiększało prawdopodobieństwo gołębiego nastawienia, pomimo że transformacja wiązała się też z wysoką inflacją, a badania z innych państw sugerują, że takie doświadczenie kształtuje jastrzębie postawy.
